کارکرد حسی درون‌ریز
از قسمت قبلی مبحث کارکردها را آغاز کردیم و به‌طور کلی درباره خصوصیات و ویژگی‌های کارکرد حسی برون‌ریز یا Se توضیح دادیم. در این قسمت می‌خواهیم این بحث را ادامه دهیم و درباره کارکرد Si صحبت کنیم.
همان‌طور که حتماً از قسمت قبلی به خاطر دارید گفتیم قصد ما این است که خودِ کارکرد را به تنهایی بررسی کنیم. گویی آن‌را از دل شخصیت و هویت بیرون می‌کشیم و به‌تنهایی خصوصیات آن را بررسی می‌کنیم. در حالی‌که در حقیقت کارکردهای شخصیتی در کنار سایر عوامل مثل تجربه فرد، علائق او، سایر خصوصیات شخصیتی و … قرار می‌گیرد و به‌شکل متفاوتی بروز پیدا می‌کند و لزوماً قرار نیست تمام ویژگی‌هایی که این‌جا بررسی می‌کنیم دقیقاً با همین کیفیت و شدت درمورد افراد صادق باشند.
اما به‌هرحال تحلیل خود کارکرد به تنهایی و به شکل خالص به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از آن به دست بیاوریم و در واقعیت بهتر بتوانیم آن را در خصوصیات یک فرد تشخیص دهیم.
در ادامه باز هم یادآوری می‌کنیم که مبحث کارکردها یکی از مباحث مهمی است که در کارگاه MBTI تیپ‌شناسی نوین به‌طور کامل درباره آن بحث می‌شود و با ذکر مثال‌ها و موقعیت‌ها تلاش می‌کنیم با دقت بیشتری با هر هشت کارکرد آشنا شویم، اما با این حال بد نیست این‌جا هم بخشی از جنبه‌های این موضوع را با هم بررسی کنیم.
حالا برگردیم به بحث اصلی خودمان. کارکرد Si یا حسی درون‌ریز جزو یکی از فرایندهای دریافت اطلاعات است. تمرکز این کارکرد روی دنیای ذهنی و درونی فرد است و از این طریق به تجربیات گذشته پل می‌زند. Si به مقایسه تجربیاتِ حسی زمان حال با تجربیاتِ مشابه در زمان گذشته می‌پردازد و از این جهت یک پایگاه داده قوی شامل اطلاعات دقیق و با جزئیات مشخص در ذهن فرد محسوب می‌شود. Si می‌خواهد آن‌چه در گذشته انجام داده و تجربه کرده را مجدداً انجام دهد و تجربه کند، چیزی شبیه دوباره زیستنِ تجربه قبلی. از این رو مدام در حال ارزیابی موقعیت‌ها، افراد و تجربه‌های زمان حال براساس آن‌چه در گذشته تجربه کرده است می‌باشد.
خصوصیات کلیدی Si
کارکرد Si:
- رویدادهای زمان حال را از طریق مقایسهٔ آن‌ها با تجربیاتِ مشابهی که در گذشته داشته است تجربه و لمس می‌کند
- گذشته را دوباره و به‌صورت سکانس‌به‌سکانس تجربه می‌کند و جزئیات آن را به‌وضوح به‌خاطر می‌آورد
- به خاطرات و تجربیات قبلی‌اش در رابطه با آدم‌ها، رویدادها و اجسام فکر می‌کند و از نظر ذهنی مشغول مقایسه بین این‌ها در زمان حال و گذشته است
- اطلاعاتِ حسی را به‌عنوان یک مرجع برای مراجعه‌های بعدی در پایگاه داده ذهنی و درونی خودش با دقت و جزئیات ثبت و ضبط می‌کند
- نسبت به بدن خودش و اتفاقاتی که در آن در حال وقوع است آگاهی حسی بسیار بالایی دارد
- به‌طور ذهنی آن‌چه در لحظه حال دیده می‌شود و آن‌چه از گذشته به‌خاطرمی‌آورد را گلچین می‌کند
- از تجربه‌ای که قبلاً داشته به‌عنوان راهنما و نقشه راهی برای بررسی تجربه زمان حال استفاده می‌کند
تفسیر و توضیحی مختصر درباره Si
فکر می‌کنید وقتی کسی از کارکرد Si استفاده می‌کند در واقع دارد چه اتفاقی می‌افتد؟ خب یکی از اتفاقات این است که شخص دنیای اطرافش را از پشت عینکی ذهنی و درونی (فیلتر درونی) می‌بیند. Si از آن‌چه در لحظه حال دارد اتفاق می‌افتد (تجربه کنونی) به‌عنوان منبعی برای تحریک و به جریان انداختنِ خاطرات و تجربیات قبلی استفاده می‌کند: این یعنی یادآوری گذشته. شخص Si از خودش می‌پرسد اتفاقی که اکنون در حال وقوع است در مقایسه با اتفاقات و تجربیاتِ مشابه من در گذشته چه فرقی دارد؟ چقدر شبیه آن است؟ کجاها با آن متفاوت است؟ چطور می‌شود آن را بهبود داد؟
Si درون ذهن فرد و در پایگاه داده‌ای شبیه یک دفترچه راهنمای تلفن یا آدرس‌ها، که شامل اطلاعاتی دقیق و دسته‌بندی‌شده است به دنبال اطلاعاتی که لازم دارد می‌گردد. یک قفسه مرتب و منظم از کتابخانه‌ای بزرگ را در ذهنتان تصور کنید، این کتابخانه در واقع همان Si است: اطلاعاتِ درست در جای درست؛ زمانی که فرد به دنبال اطلاعات مد نظر خودش می‌گردد این کتابخانه درونی فعال می‌شود.
به همین دلیل است که Siها خیلی خوب می‌توانند جزئیات اتفاقات و رویدادهای گذشته را به‌خاطر بیاورند و مثلاً خیلی خوب می‌توانند یک خاطره را با تمام جزئیات آن و با روال و ترتیبِ زمانی منطقی به خاطر آورند.
یک ویژگی دیگر Si این است که از اشتباهات گذشته‌اش درس می‌گیرد و در لحظه حال براساس آن‌چه از گذشته می‌داند تصمیم می‌گیرد (براساس تجربه‌های قبلی‌اش). Siها از این‌که می‌بینند تجربیات قبلی در لحظه حال به کمکشان آمده بسیار لذت می‌برند: آن‌ها از این‌که کارهای روتین و مشخصی را انجام دهند که براساس تکرارهای قبلی در آن به مهارت رسیده‌اند لذت فوق‌العاده‌ای می‌برند.
استفاده از کارکرد Si
یکی از جنبه‌های استفاده از کارکرد Si این است که باعث می‌شود فرد بین کاری که دارد الان انجام می‌دهد و همان کار وقتی در گذشته انجام می‌شده مقایسه‌ای منطقی صورت دهد و از خودش بپرسد این کار در گذشته به چه شکلی انجام می‌شد؟ در واقع برای فرد Si شکل انجام کار در گذشته یک رفرنس قابل اطمینان برای انجام دادن کارهای فعلی است. Siها توجه و دقت خیلی زیادی روی جزئیات بخصوصی دارند که برای خودشان مهم و معنادار است به همین دلیل معمولاً حافظه خوبی دارند و در به‌خاطر آوردن جزئیات یک واقعه در گذشته خیلی خوب عمل می‌کنند. خاطرات آن‌ها وضوح زیادی دارد اما تاحد زیادی شخصی و درون‌ذهنی است، به این معنی که ممکن است آن‌ها با بیان شخص دیگری از همان واقعه یا رویداد موافق نباشند.
بعضی وقایع و خاطرات ممکن است با دقت و وضوح شگفت‌انگیزی در ذهن Siها ثبت شود. طوری‌که با به‌یاد‌آوردن آن خاطره، گویی دارند آن را در همین لحظه دوباره زیست می‌کنند، با همان دقت و کیفیت و با همان احساساتی که قبلاً تجربه کرده بودند. آن‌ها به قدرت یادآوری خودشان اعتماد می‌کنند و وقتی شخص دیگری بیان متفاوتی از همان واقعه و رویداد داشته باشد خیلی راحت او را نادیده می‌گیرند و بیشتر به آن‌چه خودشان باور دارند تکیه می‌کنند: مهم نیست من اتفاقات را چطور و به چه ترتیبی برای شما تعریف می‌کنم، شما به خاطرات آن‌گونه که خودتان تجربه کرده‌اید و به یاد می‌آورید اعتماد می‌کنید نه براساس بیان من. به دلیل توجه حسی بالایی که Siها دارند، این افراد نسبت به وضعیت فیزیکی و اوضاع بدنی و سطح انرژی‌شان آگاهی زیادی دارند.
در قسمت آینده این بحث را ادامه می‌دهیم و درباره کارکرد شهود برون‌ریز (Ne) صحبت خواهیم کرد.
منبع: Building Blocks of Personality
۱ دیدگاه
سلام
این سلسله مطالب درباره کارکردها خیلی مفیدن
مدتها به دنبال چنین مطلبی بودم.
خوب و شفاف و جامع هم نوشته می‌شن
منتظر مطالب بعدی هستم ممنون